تخم شربتی (چیا) گیاهی است یکساله از سرده مریمگلی و خانواده نعناعیان که آن را برای مصرف دانهاش میکارند. البته خود گیاه کاربرد تزئینی هم دارد.
چیا از نظر تجاری بیشتر به علت دانههای آن کاشته میشود. این گیاه بومی آمریکای مرکزی بوده به نحوی که آزتکها (یکی از تمدنهای آمریکایی) از این دانههای بسیار مقوی، به عنوان غذایی اصلی استفاده میکردند.
اما بذر آن مانند ذرت به دیگر نقاط جهان نیز برده شده است. تخم آن سیاه شفاف است و وقتی که در آب ریخته شود سریعاً حالتی خمیری یا ژله ای و لعابدار در آب ایجاد میکند که بسیار لغزنده است و رنگش متمایل به رنگ خاکستری میشود. لعاب این دانهها پس از جذب آب مانند فالوده میشود. تخم شربت از قدیم به عنوان یک نوشیدنی سنتی بین ایرانیان جای داشته است.
دانستنی هایی درباره تخم شربتی
o به تعادل گلوکز خون کمک میکند (برای بیماران دیابتی عالی است).
o آهن موجود در آن، سه برابر اسفناج است.
o تخم شربتی به جز آمینواسید تورین، همهی آمینواسیدهای مورد نیاز بدن را در خود دارد و غذایی کامل محسوب میشود.
o تخم شربتی فیبر غذایی فوق العاده ای دارد و به همین دلیل، برای گوارش و درمان بافتهای گوارشی عالی است.
o برای پوست، مو و ناخنها مفید است.
o دارای ۲۰ درصد پروتئین است.
o سرشار از آنتی اکسیدانها است (میزان آنتی اکسیدان های آن، ۴ برابر قره قاط است).
o میزان کلسیم موجود در آن، پنج برابر شیر است.
o میزان ویتامین C موجود در آن، ۷ برابر پرتقال است.
o در واقع حدود ۲۰ درصد وزن دانههای به این کوچکی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است و به همین دلیل، غذایی عالی برای مغز و قلب است. میزان امگا ۳ موجود در تخم شربتی، ۸ برابر ماهی سالمون است.
o پتاسیم موجود در آن، دو برابر پتاسیم موجود در موز است.
o جایگزین بسیار خوبی برای تخم مرغ است. تنها کافی است آن را با آب مخلوط کنید و ژلهی به دست آمده را به جای تخم مرغ، در غذاهای خود استفاده کنید.
o از زمانهای قدیم آزتکها از این دانهها به همراه ذرت به عنوان مادهی غذایی استفاده میکردند. سالها است که مردم مکزیک به خواص مقوی این دانهها پی بردهاند و از آن استفاده میکنند.
مردم ایران هم از طرفداران تخم شربتی هستند و از آن برای رفع عطش استفاده میکنند